เมื่อท่านคานธี ได้ตกลงใจเด็ดขาดว่าจะพักอยู่ในอาฟริกาใต้ เพื่อบำเพ็ญประโยชน์แก่ชาวอินเดียในภาคนั้นดังนี้แล้ว ในขั้นต่อไปที่จะทำความหวังอันนี้สำเร็จผลได้ ก็เมื่อการตั้งเนตาลอินเดียคองเกรสขึ้น เนตาลอินเดียคองเกรสนั้น คือสมคมมีวัตถุประสงค์ในอันจะป้องกัน และเรียกร้องขอสิทธิทุกๆ ประการของชาวอินเดียในอาฟริกาใต้ ถึงแม้ว่าสมาคมนั้น มีหลัการมุ่งตรงไปทางการเมืองก็จริง แต่ก็ได้จัดตั้งแผนกงานอีก ๒ แผนก เพื่อเป็นการสะดวกในการดำเนินกิจการทั่วไป และทั้งอาจเป็นประโยชน์แก่ชาติได้ต่อไปด้วย กล่าวคือ แผนก ๑ มีหน้าที่รับใช้ปวงชนชาวอินเดียที่กำเนิดขึ้นในอาฟริกาใต้ และที่มาศึกษาอยู่ในอาฟริกาใต้ และอีกแผนก ๑ มีหน้าที่โปรปะกันดาฐานะความเป็นอยู่ของอินเดียแก่คนภายนอก คือ ชาวอังกฤษในประเทศอังกฤษ และชาวอินเดียในประเทศอินเดีย
เมื่อได้จัดการวางโครงการเรียบร้อยแล้ว การต่อสู้กับรัฐบาลอังกฤษโดยมีมหาตมะคานธีเป็นผู้นำ ก็พลันฟักตัวเริ่มขึ้นทันที ซึ่งถ้าจะพูดตามสำนวนมหาตมะคานธีเอง คือการต่อสู้เพื่อเกียรติยศ (Self respect)
งานชิ้นแรกที่สมาคมนี้รับเป็นภาระขึ้นนั้น คือการคัดค้านร่างพระราชบัญญัติ ว่าด้วยสิทธิการออกเสียงของชาวอินเดีย (Indian Franchise Bill) ร่างอันนี้ได้ผ่านสภาอาฟริกาใต้มาแล้ว ๒ ครั้ง โดยที่ฝ่ายอินเดียยังไม่ได้ค้านติงแม้แต่ประการใด อนึ่ง หลักการสำคัญในร่างนี้ได้ให้อำนาจแก่รัฐบาลอย่างเต็มที่ ในอันที่จะกำจัดสิทธิการออกเสียงของชาวอินเดียในอาฟริกาใต้เสียโดยเด็ดขาด ความจริงตามกฎหมายเก่า ผู้เป็นเจ้าของที่ดินทุกคนย่อมมีสิทธิในการออกเสียง แต่ต่อมาเนื่องจากชาวผิวขาวมองเห็นว่า จำนวนเจ้าของที่ดินที่เป็นชาวอินเดียกำลังเพิ่มทวีขึ้นทุกวัน อันเป็นเรื่องที่อาจเป็นช่องทางทำให้ชาวผิวขาวเสียเปรียบชาวอินเดียในกาลภายหน้าได้แง่หนึ่ง ดังนั้นจึงได้เสนอร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวนี้ขึ้น เพื่อเป็นการปิดประตูเสียโดยเด็ดขาด ร่างนั้นได้ผ่านสภามาโดยราบรื่นมาถึง ๒ วาระ ผ่านอีกวาระเดียว ก็จะตราเป็นพระราชบัญญัติขึ้นได้โดยสมบูรณ์ แต่บังเอิญก่อนหน้าที่จะผ่านวาระที่ ๓ ชาวอินเดียอันมีท่านมหาตมะคานธีเป็นผู้นำนั้นได้เสนอคำคัดค้านไปยังสภา และผู้สำเร็จราชการแห่งอาฟริกาใต้ ใช่แต่เท่านั้น ได้ยื่นคำร้องไปยังลอร์ดริปอนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเมื่องขึ้นอีกทางหนึ่งด้วย โดยมีผู้ลงนามในใบร้องนี้มีจำนวนกว่า ๑๐,๐๐๐ นาย
นอกจากเรื่องค้านพระราชบัญญัตินี้แล้ว ท่านยังได้ค้านพระราชบัญญัติเก่า อันว่าด้วยการจำกัดสิทธิของชาวอาเซีย กฎหมายบางเรื่องและการปฏิบัติของเจ้าหน้าที่รัฐบาลประการอื่นๆ อันเป็นไปในทำนองเหยียดหยามชาวผิวเหลืองทั่วๆ ไปอีกด้วย
ผลสุดท้ายแห่งการต่อสู้ทั้งหลาย ท่านได้รับชัยชนะมาสู่ชาวอินเดียโดยเฉพาะ และชาวผิวเหลืองทั่วไปโดยทางอ้อมเป็นเอนกประการ
ที่มา:สวามี สัตยานันทปุรี