สังเสทชโยนิ คือการกำเนิดของสัตว์ที่เกิดจากไคล คนที่เกิดจากไคล ก็มีเช่นกัน ดังเรื่องของนางปทุมาวดี ซึ่งมีบุตรชายถึง ๕๐๐ คน ซึ่งมีเรื่องเล่า
เมื่อชาติก่อนนางปทุมาวดีเป็นคนยากจนเข็ญใจ มีอาชีพทำนา วันหนึ่ง นางไปไถนาและจะนำอาหารไปส่งสามี 
ได้เอากระเชอข้าวทูนไว้บนศีรษะ ขณะที่เดินไปตามทางได้พบพระปัจเจกโพธิเจ้าองค์หนึ่งรูปงามมาก นางจึงมีใจเลื่อมใสศรัทธา คิดว่าจะถวายอาหารบิณฑบาตรแก่พระปัจเจกโพธิเจ้า จึงเอาข้าวใส่บาตร และเอาข้าวตอกกวนกับนํ้าผึ้งขึ้นเป็นก้อนได้ ๕๐๐ ก้อน วางลงในบาตรบนข้าวสุก นางแลเห็นดอกบัวหลวงในสระข้างทางจึงไปเก็บดอกบัวใส่ลงในบาตร และวางไว้ที่พระบาทพระปัจเจกโพธิเจ้าเพื่อถวายบูชาคารวะ นางได้ตั้งปรารถนาว่า ด้วยผลอานิสงส์ที่ได้บูชาพระปัจเจกโพธิเจ้า ด้วยข้าวตอกกับนํ้าผึ้ง ๕๐๐ ก้อนนี้ ขอให้นางได้มีบุตรชาย ๕๐๐ คน และด้วยผลบุญที่นางบูชาด้วยดอกบัวหลวง ขอให้นางเดินไปที่แห่งใดก็ให้มีดอกบัวผุดขึ้นมารองรับเท้าของนางทุกย่างก้าวตลอดทางมิให้ขาด พอกล่าวคำปรารถนา เสร็จก็ไหว้อำลาพระปัจเจกโพธิเจ้าไปทำงานของนางต่อ ในที่สุดเมื่อนางสิ้นชีพ แล้วได้จากโลกมนุษย์ไปเกิดในสวรรค์เสวยสมบัติเป็นทิพย์ เมื่อสิ้นชีพจากสวรรค์ ก็ได้มาเกิดในโลกมนุษย์อีก นางรู้สึกเกลียดครรภ์มารดา ใคร่จะได้เกิดในดอกบัว ดังนั้นการมาเกิดในโลกมนุษย์ครั้งนี้นางจึงได้เกิดในดอกบัวหลวงดอกหนึ่งในสระเชิงเขาหิมพานต์
ครั้งนั้นมีฤษีองค์หนึ่งอยู่ในป่าหิมพานต์ มักจะลงมาอาบนํ้าในสระนี้ทุกวัน ท่านได้เห็นดอกบัวในสระบานทุกดอก ยกเว้นดอกหนึ่งที่ยังไม่บานเป็น เวลานานถึงเจ็ดวัน พระฤษีรู้สึกแปลกใจจึงหักดอกบัวนั้นมา จึงได้เห็นเด็กอ่อนอยู่ในดอกบัวนั้น เป็นเด็กหญิงมีผิวพรรณงามราวทองคำเนื้อสุก พระฤษีมีใจกรุณาต่อเด็กนั้นมากจึงเลี้ยงไว้เป็นบุตรบุญธรรม ให้เด็กน้อยดูดหัวแม่มือกิน เนื่องด้วยมีนํ้านมไหลจากหัวแม่มือพระฤษี ทั้งนี้เป็นเพราะอำนาจของพระฤษี และบุญของทารกน้อยนี้ พระฤษีตั้งชื่อนางว่าปทุมาวดี เพราะเหตุว่านางเกิดในดอกบัว
คราวนั้นมีพรานเนื้อผู้หนึ่งเดินทางกลางป่ามาจนถึงป่าหิมพานต์ ได้เห็นนางผู้มีความงามยิ่งนี้ พรานนั้นจึงนำความไปทูลพระเจ้าพรหมทัตผู้ทรงราชย์ ณ เมืองพาราณสี พระเจ้าพรหมทัตจึงเสด็จไปนมัสการพระฤษี ทรงขอนางมาเป็นพระมเหสี ตั้งแต่นางเกิดมา ไม่ว่าจะย่างเท้าก้าวเดินไปที่ใด ก็จะ มีดอกบัวผุดขึ้นมารองรับเท้านาง ที่เป็นเช่นนี้ก็เนื่องด้วยผลบุญที่นางได้บูชาพระปัจเจกโพธิเจ้าด้วยดอกบัวหลวง ครั้นนางได้เข้าไปอยู่ในวัง นางก็ตั้งครรภ์จนครบสิบเดือน ได้คลอดบุตรเป็นชายครบจำนวน ๕๐๐ คน ล้วนเป็นเจ้าชาย เกิดในพระราชวัง เจ้าชายองค์ใหญ่องค์เดียวที่เกิดอยู่ภายในรก ส่วนโอรสอีก ๔๙๙ คน นั้นอยู่ภายนอกรก ดังนั้นเจ้าชายองค์ใหญ่จึงได้ชื่อว่า พญาปทุมกุมาร เจ้าชายทั้งห้าร้อยองค์ เมื่อเจริญวัยขึ้นก็พากันไปบวช ได้ตรัสรู้เป็นพระปัจเจกโพธิเจ้าทั้งห้าร้อยองค์ ในที่สุดเมื่อสิ้นพระชนมชีพแล้วก็เสด็จสู่นิพพาน เจ้าปทุมกุมารผู้พี่ซึ่งเกิดในรกนั้น เรียกว่าเกิดเป็นชลามพุชโยนิ แต่เจ้าผู้น้อง ๔๙๙ องค์ นั้น เรียกว่าเกิดจากสังเสทชโยนิ บรรดาคนที่เกิดจากไคลก็มี ดังที่ได้กล่าวมานี้
คณะทำงานโครงการวรรณกรรมอาเซียน