ผู้ดี คือ ผู้ที่มีมารยาทดี ไม่จำเป็นต้องถือกำเนิดในสกุลสูง หรือได้รับการศึกษาพิเศษกว่าคนทั่วไป
มารยาทดี คือ มารยาทที่บ่งบอกถึงความสุภาพในคนได้ชัดเจน คือ การปราศรัย ถ้อยคำสำนวนที่พูด การเปล่งเสียงพูด คำกล่าวที่ว่า “สำเนียงบอกภาษา กิริยาบอกสกุล” จึงให้ความหมายไว้เป็นอย่างดีโดยไม่ต้องอธิบายใดๆ
คนบางคนพูดทีหนึ่ง หัวเราะทีหนึ่ง อาจได้ยินไปสามบ้านแปดบ้าน ผู้ไม่ต้องการฟังก็ต้องฟังไปด้วย เพราะพูดดังจนเกินความต้องการ
“แหม! เสียงเท่าฟ้า หน้าเท่ากลอง มิน่าเล่าอยู่บ้านไหนไม่ติด” เป็นคำพูดของผู้ใหญ่ท่านหนึ่งที่พูดถึงผู้ใหญ่อีกคนที่ชอบไปพักตามบ้านญาติๆ โดยไม่ซ้ำที่
หากคนใดถูกกล่าวหาดังนี้ ก็คงไม่พอใจเป็นอย่างยิ่ง เพราะฟังดูก็รู้ว่า ไม่ใช่คำชมเชยเลยสักนิด
ในที่ประชุม ผู้ดีย่อมไม่พูดเสียงอึกทึก เสียงพูดที่สงบไม่อึงอลแม้แต่ในบ้านของเราเอง ก็แสดงถึงการได้รับการอบรมมาแล้วด้วยดี และบ่งถึงสกุลของผู้ดีที่แท้จริงด้วย
เป็นการแสดงความหมายที่ต่ำช้าของผู้พูดที่น่าละอายอย่างยิ่ง ถ้าพูดเสียงเอ็ดในร้านรวง ตามถนน ในรถโดยสาร ในโรงละคร หรือโรงภาพยนตร์ หรือในสถานที่อันควรแก่การสักการบูชา
เรื่องพูดของผู้ชายอาจมีได้หลายอย่าง เช่น ถกเถียงกันเรื่องการเมือง หรือธุรกิจการงาน เรื่องเศรษฐกิจ เรื่องบุตรภรรยา แต่ผู้หญิงมักชอบพูดเรื่องของ “เธอๆ เขาๆ” การไปทัศนาจร เรื่องแฟชั่น เรื่องหนังสือ เรื่องครอบครัวและลูกๆ ซึ่งเป็นการสนทนาที่ไม่ได้ให้ร้ายกับผู้อื่น เว้นแต่จะได้พูดเสียงดัง จนเป็นที่รำคาญของผู้อื่นเท่านั้น ควรใช้เสียงสุภาพ เบาๆ อ่อนโยน และน่าฟังถ้าพูดในที่มีคนแปลกหน้ารวมอยู่ด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าจะพูดถึงเรื่องของคนอื่น เสียงที่ดังไปอาจทำให้คนๆ นั้นได้ยินเข้าจนได้
แต่จะเป็นการดียิ่งถ้าไม่พูดก้าวก่ายถึงผู้ใดในที่ประชุมชน ในการสนทนาของท่าน ควรให้ได้ยินแต่เฉพาะคนที่ท่านกำลังพูดอยู่ด้วยกันเท่านั้นพอ แต่ก็มิได้หมายความว่า จะต้องพูดค่อยเสียจนคนอื่นจำเป็นต้องถามว่า “ว่าอย่างไรนะครับ?” เสียงที่เบาเป็นเสียงกระซิบอยู่เสมอจนผู้ฟังได้ยินไม่ชัดจะก่อให้เกิดความน่ารำคาญขึ้นได้โดยง่าย
ระดับเสียงของเราควรรู้จักปรับให้อยู่ในเกณฑ์พอดี ไม่ดังหรือค่อยเกินไป พูดให้ได้ยินแบบชัดถ้อยชัดคำ ไม่ตะกุกตะกัก ไม่อ้อมแอ้ม ออกเสียงให้ชัดทุกตัวอักษร ที่เป็นตัวอย่างของเราได้ก็คือนักพูดที่ดี หัดฟัง และเลียนแบบผู้ที่เราชอบ ตัวอย่างที่ไม่ดีก็พยายามหลีกเลี่ยง หากเราไม่สามารถตักเตือนเขาได้ ก็ทำตัวเราให้ดีเท่านั้นพอ
ย่อมเป็นที่ติดอกติดใจของผู้ฟัง หากผู้พูดพูดได้รื่นหู น่าฟัง น่าสนทนาด้วย แต่คนเช่นนี้ก็หายากสักหน่อย เสน่ห์นี้เราสามารถฝึกหัดไว้เป็นสมบัติติดตัวเราได้ เพราะมันมีคุณค่ามากมายเมื่อฝึกได้จริงแล้ว
ที่มา:จากหนังสือเรื่อง มรรยาทงาม ของ ผกาวดี อุตตโมทย์