ที่พึ่งและสิ่งที่เป็นมงคลสำหรับชีวิต

Socail Like & Share

สิ่งที่เป็นที่พึ่งที่อาศัยมีหลายอย่าง เช่น พระรัตนตรัย และที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้อีกอย่างหนึ่ง ที่ปรากฏในทสกนิบาติ อังคุตตรนิกาย ความไทยว่า

๑. ความประพฤติดี ไม่ฆ่า ไม่ลักเขา เป็นต้น
๒. ความเป็นผู้มีความรู้ดี
๓. ความมีเพื่อนดี
๔. ความเป็นผู้ว่าง่าย เป็นที่น่าเมตตาของผู้ใหญ่
๕. ความเป็นคนขยันในการทำธุรกิจทั้งของตน ทั้งของผู้อื่น
๖. ความเป็นผู้พอใจในกุศลธรรม
๗. ความพากเพียรละความชั่ว สร้างความดี
๘. พอใจในสิ่งที่ได้มาโดยชอบธรรม ไม่โลภอยากได้ของใคร รู้จักพอ
๙. มีสติ สัมปชัญญะ
๑๐. ฉลาดรอบรู้ในสิ่งต่างๆ

เมื่อพิจารณาแล้วจะเห็นว่าแต่ละอย่างๆ ใช้เป็นที่พึ่งที่อาศัย เพื่อความสุขในชีวิตได้ทั้งนั้น เช่น มีความประพฤติดี ไม่ฆ่าเขา ไม่ลักเขา เป็นต้น เมื่อเป็นคนดีอย่างนั้นก็ไม่เป็นอาชญากร เมื่อไม่เป็นอาชญากร ก็ไม่ต้องเดือดร้อน เพราะไม่มีความผิดติดตัว หรือไม่ต้องถูกทำโทษ และเป็นคนมีอิสระ ที่จะทำมาหาเลี้ยงชีพได้อย่างสบาย มีคนไว้ใจในความประพฤติ ทำให้ครองชีพสะดวก ความประพฤติดี จึงนับว่าเป็นที่พึ่งของชีวิตได้อย่างหนึ่ง

สิ่งที่เป็นมงคลสำหรับชีวิต
ทุกคนย่อมต้องการสิ่งที่เป็นสิริมงคลต่อชีวิตของตน และพวกพ้องของตนทั้งนั้น สิ่งที่เป็นมงคลนั้น พระพุทธองค์ตรัสไว้ในมงคลสูตร ในขุททกปาฐะ ขุททกนิกาย ซึ่งมีอยู่ ๓๘ ประการ ความไทยมีดังนี้

๑. ไม่คบคนชั่ว
๒. คบคนดีเป็นเพื่อน
๓. ยกยอ่งบูชาผู้ที่ควรยกย่องบูชา
๔. อยู่ในที่ที่ดีมีผู้ทรงคุณวุฒิ ที่มีการศึกษาดี ที่เลี้ยงชีพสะดวก ที่มีคนดีอาศัยอยู่มาก
๕. มีปุพเพกตปุญญตา คือ มีคุณความดีทำไว้แต่ปางก่อน
๖. การตั้งตัวไว้ดี ไม่ประพฤติเสียหาย ไม่เห็นผิดเป็นชอบ
๗. ความเป็นผู้คงแก่เรียน
๘. ความเป็นผู้มีศิลปะในการทำงาน
๙. ความมีระเบียบวินัย คือ ศีล หรือเป็นคนมีความประพฤติดี
๑๐. มีวาจาเป็นสุภาษิต
๑๑. เลี้ยงดูพ่อแม่
๑๒. สงเคราะห์ลูกเมีย
๑๓. มีงานไม่อากูล คือไม่ปล่อยงานให้คั่งค้าง

๑๔. ให้สิ่งที่ควรให้แก่ผู้อื่นเป็นการอนุเคราะห์เขา
๑๕. ประพฤติกุศลธรรม เช่น กาย วจี มโนสุจริต มีไม่ฆ่าใคร เป็นต้น
๑๖. สงเคราะห์ญาติ และผู้เกี่ยวข้อง
๑๗. ทำการงานที่ไร้โทษ คือ ที่เป็นสุจริตกรรม ไม่ทำให้ใครเดือดร้อน
๑๘. งดการกระทำชั่ว
๑๙. เว้นจากการทำความชั่ว เช่น กาย วจี มโนทุจริต
๒๐. เว้นขาดจากการดื่ม และเสพของเสพติด
๒๑. มีความไม่ประมาทในการปฏิบัติธรรม
๒๒. เคารพนับถือผู้ที่ควรเคารพนับถือ
๒๓. ไม่เบ่ง ไม่เย่อหยิ่ง
๒๔. สันโดษ พอใจในสิ่งที่ได้มาโดยสุจริต ไม่โลภ อยากได้ของใคร รู้จักพอ
๒๕. มีความกตัญญูกตเวที
๒๖. ฟังธรรมตามกาลอันสมควร
๒๗. อดทน
๒๘. ว่าง่าย ไม่ดื้อดึงดันด้วยอารมณ์เอาชนะ
๒๙. การได้พบเห็นสมณะผู้สงบ ผู้เป็นบุคคลตัวอย่างแห่งความดี
๓๐. การสนทนาธรรม หรือเรื่องที่มีสารประโยชน์ตามกาลอันควร
๓๑. มีความเพียร
๓๒. การประพฤติพรหมจรรย์
๓๓. การเห็นแจ้งอริยสัจ ๔
๓๔. การทำพระนิพพานให้แจ่มแจ้งแก่ตน
๓๕. ความมีใจไม่หวั่นไหวด้วยโลกธรรม ๘ มีนินทา สรรเสริญ ได้ เสีย ยกย่อง ไม่ยกย่อง สุข ทุกข์ อันเป็นสิ่งประจำโลก
๓๖. ความไม่เศร้าโศกแห้งใจ
๓๗. ความมีใจปราศจากกิเลสธุลี
๓๘. ความมีใจพ้นจากกิเลส

ใน ๓๘ ประการนี้ คุณธรรมแต่ละอย่างล้วนเป็นมงคลชีวิตของผู้ปฏิบัติทั้งนั้น ผู้ต้องการมงคลในชีวิตต้องปฏิบัติเอาเอง ถ้าไม่ปฏิบัติก็ไม่ได้ การที่จะให้มงคลเหล่านี้เข้ามาสู่ตัวเองโดยมิได้ปฏิบัติ แต่อ้อนวอนให้มาสู่ตัวอย่างนี้ มิใช่ทางที่จะเป็นไปได้

ที่มา: จากหนังสือเรื่อง 1 ใน 84000 ของ สภาการศึกษามหามกุฏราชวิทยาลัย มหาวิทยาลัยพระพุทธศาสนา