ปลูกเรือนตามตำราโลกสมมุติราช

ลักษณะการแบ่งขนาดและประเภทของเรือน ตลอดจนอาชีพด้วยขนาดความยาวของขื่อแปจากหนังสือตำราโลก สมมุติราช
ตำราดังกล่าวว่า “เรือนอันว่าแป (ยาว) ๒๔ ศอก ขื่อ ๘ ศอก ชื่อสีหลักขณะอุตมะนักแลเรือนจำพวกหนึ่ง แป ๑๘ ศอก ขื่อ ๘ ศอก ชื่อสีหลักขณะมัชฌิมะแลจำพวกหนึ่ง แป ๓๐ ศอก ขื่อ ๙ ศอก ชื่อสุภลักษณะเหลือกว่านี้อาจารย์เจ้ากล่าวว่าบ่ดีแล

นัยหนึ่งลักษณะแปง (สร้าง) เรือนเอาแป ๑๒ ศอก ขื่อ ๗ ศอกเศษ ๑ เป็นเรือนพ่อค้าดีแล แป ๑๒ ศอกขื่อ ๗ ศอกเศษ ๒ ชื่อปทุมลักษณะเป็นพ่อครัวดี แป ๙ ศอกขื่อ ๗ ศอกก็เป็นดังภายหลังนั้นแล แป ๑๒ ศอกขื่อ ๘ ศอก เศษ ๔ ชื่อสวาณะเป็นวัจจกุฏิแล แป ๑๑ ศอกขื่อ ๗ ศอก ชื่อพัทธะลักษณะเป็นเล้มฉางคอกวัวควายดีแล แป ๑๓ ศอก ขื่อ ๗ ศอกเศษ ๗ ขื่อเช ลักษณะเรือนเสนาอำมาตย์และโรงช้างม้าอยู่ดีแล แป ๑๖ ศอกขื่อ ๖ ศอกเศษ ๘ ชื่อดังภายหลังแล เศษ ๑ ชื่อกาบลักษณะบ่ดีอยู่แล
ศิริวคณะเรือนนัยหนึ่งมีฉันนี้เล่าแป ๓๐ ขื่อ ๗ ชื่อ อุสุภลักขณะอยู่เป็นดีแล ขื่อ ๑๑ แป ๓๓ ผู้เป็นใหญ่อยู่ดี ขื่อ ๑๒ แป ๓๔ คนทั้งหลายอยู่ดี ชื่อมหาอุสุภลักขณะ ขื่อ ๑๔ แป ๓๙ ชื่อฉันเดียว (กัน) ขื่อ ๑๕ แป ๓๐ ชื่อสุภลักขณะ ขื่อ ๓ วาแป ๑๐ อุสุภลักขณะ ขื่อ ๕ ศอกแป ๑๒ เรือนพ่อค้า ขื่อ ๒ วา แป ๖ วา มีข้าวของมากแล ขื่อ ๕ ศอก แป ๑๐ ศอก ค่าว ๕ ศอกคืบ ขายปาด ๒ นิ้วมือดีนักแล
ที่มาโดย:วิวัฒน์  เตมียพันธ์